80.rocznica zagłady Żydów z Gdowa

Informacje 26 sierpnia 2022

W 80. rocznicę zagłady Żydów z Gdowa Wójt Gminy Gdów Zbigniew Wojas złożył pod Pomnikiem Pamięci w Gdowie wiązankę i zapalił znicz w dowód pamięci pomordowanym mieszkańcom Gdowa.

Tragiczna historia zagłady społeczności żydowskiej z Gdowa wiąże się z historią wielickiego Getta.W Gdowie, 1 sierpnia 1942 r. pojawiło się zarządzenie informujące o tym, że w Wieliczce jest tworzone Getto, do którego wszyscy Żydzi z Gdowa, Dobczyc, Niepołomic, Mogiły, Bieżanowa oraz z okolicznych wiosek mają obowiązkowo przesiedlić się samodzielnie do dnia 20 sierpnia 42 r. Do tego dnia Niemcy zakończyli przesiedlanie wszystkich Żydów z Gdowa i ulokowali ich w utworzonym w Wieliczce Getcie. Mieściło się ono w centrum miasta, gdzie na niewielkim terenie skupiono ok 11 tys. Żydów. Gęstość zaludnienia przekraczała granice możliwości. Wielu przybyłych Żydów spało pod gołym niebem, w szopach, oborach lub w zbitych na poczekaniu budach .

27 sierpnia 1942 r. nastąpiła zagłada. Na pastwisku obok cegielni i stacji kolejowej (obecna ul. Narutowicza), przez cały dzień Niemcy przeprowadzali selekcję przypędzonych z Getta w to miejsce Żydów. Starców, dzieci, chorych oraz personel medyczny wywożono samochodami na żydowski kirkut na Grabówkach oraz do Puszczy Niepołomickiej gdzie dokonywano zbiorowych egzekucji .Około 700 silnych mężczyzn załadowano w wagony i wywieziono do ciężkiej pracy w Stalowej Woli. Pod koniec dnia pozostałych ponad 9 tys. Żydów załadowano do 52 wagonów towarowych wysypanych wapnem, w których pozamykani, po 3 dniach - 30 sierpnia - dojechali bezpośrednio do komór gazowych w KL Bełżec.

Przed wybuchem wojny Żydzi w Gdowie stanowili ponad 20% mieszkańców ( ok.450 osób) w pozostałych miejscowościach Gminy Gdów Niegowić zamieszkiwało dalszych kilkadziesiąt osób. Gdowscy Żydzi zamieszkiwali głownie rejon rynku i pobliskie ulice, w sumie 38 budynków. Posiadali tam: 11 karczm, 2 zajazdy, 2 piekarnie i mleczarnie. Zajmowali się również skupem płodów rolnych oraz posiadali skaldy z rożnymi materiałami a część zajmował się rzemiosłem-głównie krawiectwem- czytamy w publikacji W. Chorązkiego „Gmina Gdów od średniowiecza do współczesności”

Wiecej informacji na stronie Strażnicy Czasu