Herb Gminy

22 maja 2014 r. Rada Gminy Gdów podjęła uchwałę nr LIV/397/2014 o ustanowieniu herbu, flagi, banneru, flagi stolikowej i pieczęci gminy Gdów. Symbole uchwalono po uzyskaniu pozytywnej opinii Ministra Administracji i   Cyfryzacji.

Umieszczony w herbie pół gryf srebrny, jest symbolem waleczności i odwagi, podobnie jak zbrojne ramię z mieczem, którym zastąpiona została szponiasta prawa łapa — symbolem miejscowego rycerstwa. Ten element herbu symbolizuje także drobne, szeregowe rycerstwo i włodyków (ci ostatni mieli prawo do noszenia miecza) zamieszkujących od wczesnego średniowiecza do początków XVII wieku niektóre wioski gminy. Zbrojne ramię z mieczem nawiązuje także do bitwy gdowskiej stoczonej przez powstańców z oddziałem austriackim w roku 1846. Pofalowany pas srebrny symbolizuje rzekę Rabę przepływającą przez gminę. Pełniła ona ważną rolę w przeszłości i pełni ważną rolę w czasach współczesnych. Jest miejscem rekreacji i wypoczynku mieszkańców oraz turystów.

RÓD  ŚWIEBODZICÓW-GRYFITÓW najprawdopodobniej odegrał znaczącą rolę w dziejach Gdowa i okolicznych osad, miało to miejsce za czasów panowania na  tronie krakowskim Piastów śląskich: Henryka Brodatego i Henryka Pobożnego, kiedy to pierwszy ze wspomnianych władców, wynagrodził przywilejami i nadaniami miejscowych Świebodziców-Gryfitów, za pomoc w uzyskaniu krakowskiego tronu, po śmierci Leszka Białego. W roku 1231 Henryk Brodaty nadał rozległe pustkowia — „w zasięgu wzroku” — na południe od górnego i środkowego biegu Raby, aż po Gorce — wojewodzie krakowskiemu Czedarowi, inaczej Teodorowi Gryficie (ur. 1177 zm. 1238). Czedar był synem Świętosława — kasztelana wiślickiego i wnukiem komesa Klemensa z Ruszczy. Za bazę wypadową do kolonizacji podarowanych mu terenów wybrał gród Czyrzyc (Cziric, Cziricz) położony na górze Grodzisko. Załoga tego grodu mogła się składać z drobnego rycerstwa i Włodyków zamieszkujących, m.in. rejon Gdowa. Po objeciu tronu krakowskiego przez księcia Bolesława Wstydliwego znaczenie Gryfitów zmalało. Jednak przedstawicieli pieczętujących się herbem Gryf na ziemi gdowskiej spotykamy w następnych wiekach, ale zaliczali się oni do drobnego rycerstwa (ich to wzmiankuje Jan Długosz w Liber Beneficiorum).

Powielane informacje w różnych publikacjach poświęconych historii Gdowa i okolic, sugerują, że założycielami Gdowa i fundatorami kościoła w XI wieku byli Świebodzice-Gryfici, należy traktować bardziej, jako fikcje literackie z gatunku podań i legend, niż fakty historyczne Do nich również należy zaliczyć podanie o stuletnim rycerzu Gedko z rodu Świebodziców-Gryfitów, który miał warownie w Gdowie i był świadkiem mordu dokonanego przez króla Bolesława Śmiałego, na biskupie Stanisławie ze Szczepanowa i późniejszego cudu zrastania się członków Świętego. Podobnie, jak mało prawdopodobne jest by przedstawiciel rodu Świebodziców-Gryfitów, biskup płocki Gedeon (Gedko) ufundował gdowski kościół. Chociaż powyższe informacje nie mają wystarczającego uzasadnienia w źródłach historycznych, to były pomocne przy opracowaniu symboli gminy.

Po prawie czterystu latach nieobecności, na te ziemie zawitali ponownie przedstawiciele, jednej z głównych gałęzi rodu Gryfitów, a mianowicie Jaxa Dębiccy z Dębicy i Sielca. W wieku XVI zmienili wiarę na kalwińską i byli zagorzałymi jej orędownikami. Znaleźli się w rejonie Niegowici w wyniku koligacji małżeńskich z miejscowymi kalwińskimi rodzinami, m.in.  z Gołuchowskimi i Żeleńskimi — sukcesorami Niewiarowskich. Ród Dębickich był wielce zasłużony w trakcie wojen ze Szwedami, Rosjanami i Kozakami. Przedstawiciele tego rodu brali udział w odsieczy Wiednia w roku 1683, pełnili służbę w wojskach koronnych, brali udział wojnie z Rosją w 1792 roku, wspierali insurekcję kościuszkowską i uczestniczyli kampaniach napoleońskich oraz w powstaniu listopadowym.. Ze względu na wyznanie, nie pełnili znaczących urzędów, dlatego karierę osiągali w wojsku,  byli wśród nich pułkownicy, rotmistrzowie, chorążowie wojsk królewskich. Był wśród nich generał wojsk koronnych — Ludwik hr. Dębicki herbu Gryf, jeden z dowódców w wojnie z Rosją 1792 roku. Tenże generał gościł w Krakuszowicach, późniejszego naczelnika powstania — Tadeusza Kościuszkę, którego wspierał w czasie insurekcji 1794 roku (sam nie brał udziału ze względu na stan zdrowia). Jego syn, również Ludwik Dębicki, był majorem wojskach Księstwa Warszawskiego, służył pod komendą ks. Józefa Poniatowskiego, brał udział w napoleońskiej wyprawie na Moskwę w Kampanii 1812 roku (udział opisuje we wspomnieniach). Po upadku Napoleona był aktywnym działaczem wśród emigracji polskiej w Paryżu. Wrócił do rodzinnego majątku w Wiatowicach w roku 1828, gdzie zmarł w 1843 roku. Po ponad 150 latach Dębiccy opuścili niegowickie tereny po rabacji galicyjskiej w 1846 roku.

Pełne opracowanie historyczno - heraldyczne gminy Gdów oraz projekty symboli przygotował Włodzimierz Chorązki – historyk, heraldyk, pracownik  Uniwersytetu Jagiellońskiego.


HERB GMINY GDÓW

HERB